Sözde Bilim, bilgiler ile manipülasyon yaratarak şöhret ve kar elde etmedir.
Adında “bilim” olması bile bir tür manipülasyona neden olur. Çünkü bilim adını duyanlar sözün olumlu kısmına bakar. Ve sözde bilim sözünün yerine başka tanımlar lazım. Çünkü bu manipülasyonu sürdürmek maruz kalmayı desteklemek anlamına geliyor. Aşağıda içinde bilim geçmeyen örnekler hazırladık.
Sözde Bilim Tanımları
Kandırma, manipülasyon, dolandırma, spam hatta virüs…
Ayrıca “Yanlış bilinenler”, “Yanlış anlama”, “Sahte kurgu”, “Sahte yapı”, “Uydurulan”, “Uyduruk”, “Yanlış anlamalar”, “batıl inançlar”, “dolandırıcılık”, “Meşhur yalanlar”, “Eğlenceli (sahte) bilgi”, yanlış, yanlışlar, sahte, uydurma, katılmış, katıklı bilgi, gereksiz bilgi, nafile bilgi, uzak durulması gerekenler listesi, dolandırıcılık 101.
Sözde Bilim, Bilim Değildir
Sözde bilim adına ortaya atılan iddialar, yalanlar, ön yargılar ve argümanlar, bilimsel çalışmalar değildir. Gerçek bilimsel malzeme, yöntem, test edilebilirlik gibi standartları karşılamaz. Sözde bilim, yeterli bilimsel araştırmalarla desteklenemez. Sözde bilim hassas konularda sizi kolayca etkisine alır!
Sözde Bilim İnancı Kullanır
Özetle, sözde bilim bir dizi iddia haricinde daha güçlü etkiler yaratmak için inançları da kullanır. Sözde bilim ilerlemek için destekçilere ihtiyaç duyar. Sözde bilim virüs gibidir. Virüs tek başına bir etki yaratmaz ama konakların sayısı arttıkça nüfuzu artarak büyür.
Sözde Bilim Farklı Bakıştır
Sözde bilim tamamen kötü değil. Eğlence için de kullanın. (Biz sayfa olarak bunu yapıyoruz).
Bilim emek ile ortaya çıkar.
Sözde bilim özünde sahte bir yapıdır. Bilim varken sözde bilime bel bağlamak kısa vadede cazip görünür. Uzun dönemlerde zararları çok büyük olmuştur.
Sözde Bilim Nasıl Oluştu?
Bilimsel veriler zaman ve emek ister. Süslü sözler ile bilimselmiş gibi ortaya atılan iddialar insanları cezbedebilir. İşte bu etkileme durumu kötüye kullanılabilir. Sahte ve uydurma bilimsel veriler günümüzde popülerliğini hala koruyor. Herkes günde bir kez de olsa kanıtlanmamış bir bilgi duyuyor hatta söylüyor olabilir.
Sözde Bilim Güvenilir mi?
Bilgi güçtür çünkü bilimsel açıklamaların gücüyle satılan ürün daha çok ilgi görüyor. Bir ürünü satmak için o ürünün kanıtlanmamış faydalarından söz ettiğinizde, o ürünü satmak daha kolaydır. Bir sözde bilim örneği:
“Araştırmalar gösteriyor ki taze Limon kansere iyi geliyor…“
Böyle bir haberi okumak çoğumuza mantıklı gelebilir. Sonuçta bir bitki taze halde yararlı olabilir. Çünkü sosyal medyada limon 🍋 ile ilgili onlarca asılsız makale okudunuz. Belki bir iki tanesi limonun asitli ve zararlı olduğuna dair karşıt bilgiler içeriyordu. Geriye kalan haberlerde ise limonun faydalı olduğu iddia edildi. Bir bilgi sürekli tekrarlanırsa zamanla inandırıcılığı artıyor. Çünkü bu bir nevi hipnoz etkisi yaratıyor! Bilgi yanlış olsa bile! Zaman sadece armutları olgunlaştırmaz! Limon gibi yüzlerce örnek var ve bu sayfa eğlence amaçlı sözde bilim haberleri yapıyor. Gerçekler hakkındaki şüpheci bakış açınızı desteklemek için bu web sayfasında pek çok sözde bilim ve gerçek bilim bilgisi yayınlayacağız.
Sözde Bilim Araç mı?
Evet. Bazı bireyler ürünlerini satmak veya ünlü olabilmek için, sözde bilimleri kullanılıyor.
Herhangi bir istatistiksel bilgi olmadan ve bilimsel araştırma olmaksızın, kanıt ve tanık veya deney yapmadan, sözde kalan tüm bu bilgiler gerçek bilimsel verilerle karıştırılıyor. Bu durumdan haberdar olmak ve yoldan sapmamak için yetkili ve bilgili kişilere başvurmanız zorunludur.
Sözde Bilim Örnekler
Sözde bilimin eğlence için de kullanılabileceğine inanıyoruz ve aşağıda kendi üretimimiz olan eğlenceli sözde bilim makalelerimiz bulunmaktadır. İşte bir kaç sözde bilim haberi:
Avrupa haritasında bir uzaylı var
Haber izlemek kanseri artırıyor
Öyleyse sizi bilim ve sahte bilim hakkında faydalı bir video ile baş başa bırakıyoruz. Sözde bilim nedir?
Sözde Bilim için Araştırmalar
Ve özellikle Sözde bilim örneklerini daha iyi anlamak için sözde bilim araştırmalarına göz atmanızda fayda var.
Bilim ve Sözde Bilim – (Science and Pseudo-Science) Stanford Üniversitesi.